Jak więc zauważamy, niezależnie od różnic poglądów na temat zakresu zmian dokonujących się w ciągu życia jednostki, istnieje dość powszechne przekonanie o tym, że osobowość zaznacza się w jakiś sposób już we wczesnym dzieciństwie. Nadal pozostają jednak otwarte pytania: Czy jest to rzeczywiście osobowość i w jakim sensie osobowość? Czy można uchwycić moment jej narodzin? Nie wiemy przy tym, czy to, co bywa uznawane za pierwszą oznakę osobowości, to rzeczywiście przejawy niepowtarzalnego dziecięcego „ja” dysponującego własnymi dynamiz- mami regulacyjnymi, czy może tylko pewien zbiór reakcji niemal automatycznie determinowanych przez mechanizmy wrodzone i wcześnie nabyte związki.
Niejasny pozostaje problem, czy obserwowana bardzo wcześnie indywidualizacja zachowań niemowląt ma swoje źródło już w indywidualnej strukturze osobowej, czy też jest przejawem różnic indywidualnych na poziomie elementarnych funkcji lub — nie mających trwałego znaczenia—wczesnych doświadczeń. Nie rozszyfrowany również pozostaje związek dziecięcego „ja” z cechami osobowości i przeżytymi doświadczeniami. Wydaje się, iż odpowiedź na powyższe pytania stanie się możliwa jedynie po uściśleniu pojęcia osobowości i uwzględnieni! kryteriów pozwalających odróżnić jej przejawy od innych zjawisk życia psychicznego.