W pierwszych pracach opisuje on proces rozwoju osobowości w kategoriach tworzenia się mechanizmów regulacji, rozwoju i hierarchizacji struktur aż do wytworzenia ogólnych nastawień jako centralnych regulatorów zachowania. Nowsza koncepcja ujmuje rozwój wielostronnie: jako proces doskonalenia się podsystemu pierwotnych mechanizmów emocjonalno-po- pędowych (wzbogacanie, różnicowanie, wyodrębnianie i integracja); tworzenia się, stabilizacji i hierarchizacji sieci wartości; wyodrębnienia, wzbogacania i wzrostu obiektywizmu sieci operacyjnej; wyłaniania się i wzmacniania funkcji struktury „ja” oraz wytwarzania w walce o równowagę całego systemu coraz bogatszych i doskonalszych technik adaptacyjnych. Psychologia dysponuje zatem wieloma spojrzeniami na problem istoty rozwoju osobowości. Można odnieść wrażenie, iż poszczególni autorzy mówią nie tylko różnymi językami, ale także na rozmaite tematy. Brak pomostu pozwalającego z wielu wypowiedzi uczynić spójny system wiedzy. I tak, jedni autorzy opisujący procesy rozwoju osobowości uwzględniają wiele dokonujących się jednocześnie przemian, inni uznają jeden typ zmian za podstawowy, wiodący.