W „pozycji depresyjnej ” dochodzi też do ustalenia wewnętrznej równowagi między sprzecznymi tendencjami, znalezienia złotego środka. Stąd ocenianie, decyzje i w końcu przejście od beztroskiej spontaniczności do wolności wewnętrznej i świadomych wyborów. One to pozwalają na przeciwstawienie rozwijającej się osobowości innym i światu.
Na znaczenie interakcji z otoczeniem dla rozwoju osobowości kładł duży nacisk inny badacz rozwoju dziecka, kontynuator myśli Z. Freuda, R. A. Spitz. Interesował się on genezą pierwszych relacji przedmiotowych, śledził w badaniach longitudinalnych rozwój relacji matka dziecko. Stwierdził, że pierwszy etap rozwoju dziecka to okres autoerotyzmu, w którym znajduje ono zaspokojenie w samym sobie, świat zewnętrzny dla niego nie istnieje. Z czasem w polu widzenia dziecka pojawią się obiekty organizujące jego przestrzeń życiową, a wraz z nią życie psychiczne. Rozwój dokonuje się dzięki zastępowaniu jednych obiektów innymi i przeniesieniu centrum doznań ze sfery seksualnej na sferę psychiczną.