J. Reykowski i najnowsza jego koncepcja zdaje się wykorzystywać zdobycze większości znanych aktualnie teorii osobowości. W porównaniu z pierwotnym modelem osobowości uwzględnia w większej mierze Piagetowską teorię rozwoju poznania, w większym stopniu niż poprzednia docenia rolę wartości jako czynnika osobowotwórczego, rozpracowuje rozwój struktury „ja”. Początkowo funkcjonowanie dziecka możliwe jest dzięki istnieniu tzw. pierwotnych struktur regulacyjnych, którymi są mechanizmy popędowo-emocjonalne (MPE). Dziecko reaguje na podstawie różnorodnych konstelacji wyobrażeń przedmiotów- -sygnałów i nawyków, z których każda ma własny system wejść. J. Reykowski: O rozwoju osobowosci. ..Psychologia Wychowawcza” 1976 Pierwotne struktury regulacyjne podlegają rozwojowi polegającemu na wzroście liczby obiektów, sygnałów i czynności, na wzroście selektywności wyborów i wyodrębnianiu się poszczególnych mechanizmów popędowo-emocjonalnych.