Procesy dezintegracji na równi z procesami integracji stanowią wyraz pozytywnych procesów rozwojowych umożliwiających przejście z jednego stadium rozwojowego na inne. Ukształtowanie się osobowości uwarunkowane jest istnieniem u danej jednostki procesów pozytywnej dezintegracji, ośrodka dyspozycyjno-kierowniczego na wyższym poziomie oraz ideału osobowego. Osobowość to wyższy poziom rozwoju osiągany w wyniku integracji wtórnej poprzedzonej ukształtowaniem się ideału osobowości i ośrodka dyspozycyjno kierowniczego na wyższym poziomie. Teoria motywacji dała także początek całemu ciągowi badań nad apercepcją, to znaczy nad tworzącym się w toku życia jednostki charakterystycznym indywidualnym sposobem widzenia świata i samego siebie (H. A. Murray). Rozwój osobowości zaczęto opisywać jako rozwój subiektywnych struktur wewnętrznych zakorzenionych w jednostkowym doświadczeniu: schematów percepcyjno poznawczych, oczekiwań, nastawień, postaw. Za szczególnie wyraźną egzemplifikację tego sposobu widzenia rozwoju osobowości na gruncie polskim można uznać jedną z pierwszych koncepcji J. Reykowskiego . Przez rozwój osobowości rozumie on fakt stopniowego tworzenia się indywidualnych struktur porządkujących i integrujących rzeczywistość oraz zachowanie się człowieka.