Okres między 1 a 2 rokiem życia to etap kształtowania się prostych, niezależnych jeszcze od siebie, indywidualnych schematów rzeczywistości. Są one początkowo chaotyczne i bez powiązań. Około drugiego lub trzeciego roku życia dziecko staje się zdolne do dłuższych ciągów spostrzeżeń, do ukierunkowania czynności na cele odleglejsze. Stopniowo też porządkuje rzeczywistość i własne zachowania. Procesowi temu towarzyszy tworzenie pewnych oczekiwań, wciąż korygowanych w zderzeniu z rzeczywistością w procesie subiektywnego odczytywania sensu otaczających zdarzeń. Organizacje porządkujące formują stopniowo większe całości. Są nimi coraz bardziej ogólne schematy poznawcze, integrujące wzrastający zakres dostępnych dziecku faktów, i schematy działania złożone z aktów integrowanych w coraz większe całości. Na szczycie hierarchii schematów tego typu znajduje się nadrzędna, najogólniejsza, stała organizacja integrująca osobowość. Tworzą ją ogólne nastawienia jako centralny system integrujący zachowanie.