Za najbardziej pierwotne naukowo uchwytne podłoże osobowości można uznać ogólną strukturę somato fizjologiczną jednostki, a w jej ramach przede wszystkim układ nerwowy.
Wtórny w stosunku do niego element bazy osobowej, a tym samym bliższy osobowości, jest obszar zjawisk psychomotorycznego funkcjonowania wyrażającego się w procesach poznawania rzeczywistości, emocjonalnego jej odczuwania, popędowego ukierunkowania i behawioralnego reagowania. Rozwój bazy wyjściowej, czyli układu nerwowego i głównych, funkcji psychicznych, stanowi niezbędny warunek rozwoju osobowości jako takiej. Stąd zrozumiałe łączenie rozwoju osobowo- sci z dojrzewaniem układu nerwowego, doskonaleniem funkcji psychomotorycznych, a zwłaszcza z rozwojem poznania. Istnieje przy tym wiele danych na to, aby uznać ten związek za zdecydowanie dwustronny. Do znanych faktów należy bowiem zjawisko zalezności form zachowania od dojrzałości funkcjonalnej układu nerwowego czy intelektu. Nierozerwalny jest związek funkcji samoświadomego „ja” z rozwojem poznania.