Zachowanie jednostki w określonym punkcie czasowo sytuacyjnym tym bardziej odkrywa organizację wewnętrznych dynamizmów, im bardziej są one pierwotne (sztywne, ściśle związane ze stanem somatofizjologicznym jednostki) i im bardziej aktualna sytuacja może mieć właściwości uruchamiające ich funkcjonowanie. Diagnoza dynamiznów wyższych, a zwłaszcza funkcji „ja”, wymaga danych zebranych z dłuższego okresu życia jednostki i w wielu sytuacjach zdecydowanie odwołujących się do nich. Przede wszystkim w sytuacjach złożonych zadań osobowych i społecznych, stawiających je za każdym razem w nieco innych wzajemnych konfliktach. Uwzględniając powyższe fakty, dochodzimy do następującej definicji osobowości: Osobowość to stająca się i utrwalająca w czasie „postać” indywidualnie zorganizowanych wokół „ja” jednostki i wzajemnie określających się dynamizmów wewnętrznych. Postać ta obiektywizuje się w całości reakcji jednostki na rzeczywistość wewnętrzną i zewnętrzną; w odniesieniu do tej rzeczywistości można uchwycić jej indywidualne subiektywne i obiektywne znaczenie (sens egzystencji i wszystkich jej przejawów).