Utworzenie się wymienionych dynamizmów pozostaje w ścisłym związku z faktem istnienia złożonych struktur poznawczo-emocjonalno-dążeniowych. Ich rozwój doprowadza do stopniowego pojawiania się na tle pierwotnych dynamizmów (fizjologicznych potrzeb oraz dynamizmu aktywności eksploracyjno-ćwiczącej) wrażliwości na bodźce interakcyjne, uwrażliwienia na prawa logiczne i w końcowym etapie na wartości moralne. Dzięki tym nowym jakościom dziecko przechodzi stopniowo na sposób funkcjonowania zgodny z tworzącymi się potrzebami relacji społecznych, następnie zgodny z obiektywnymi wymaganiami rzeczywistości i prawami logiki, wreszcie zgodny z systemem zinterioryzowanych wartości. Na szczycie tego rozwoju ustala się funkcjonowanie zharmonizowane z identyfikacjami „ja” zmierzającego do samorealizacji. Na podstawie ich rozwoju i rozwoju funkcji „ja” obserwujemy w zachowaniu jednostki zasadnicze przemiany. Można by je określić jako zmiany centralnej orientacji zachowania. Przytoczone teorie dostarczają wielu dowodów na to, iż w toku rozwoju zachodzą kilkakrotnie poważne przeobrażenia w zakresie zjawisk, ku którym zwraca się główny nurt aktywności życiowej dziecka, obiektów zdolnych je najsilniej angażowąć emocjonalnie, dążeń będących przedmiotem najsilniejszych konfliktów z otoczeniem. Zjawisko to opisuje się w kategoriach oscylacji intro- i ekstrawertywnej, zmian obiektów libidalnych, sfer funkcjonowania, zainteresowań, ról itp.