L. I. Bożowicz, podsumowując dane zawarte w pracach L. S. Wygotskiego, A. N. Leontiewa, A. W. Zaporożca i w swoich, stwierdza, że na każdym etapie rozwoju istnieje pewna określona, typowa dla tego etapu, forma działalności i charakterystyczny system relacji dziecka z otoczeniem. Relacje społeczne mają przy tym podstawowe znaczenie dla dziecka. Na każdym etapie dąży ono do tego, aby sprostać wymaganiom otaczających go ludzi. Od tego, na ile mu się to udaje, zależy jego harmonia ze środowiskiem, jego miejsce w życiu i w systemie dostępnych mu relacji, samopoczucie, organizacja uczuć i stosunku do świata. Zmiana wymagań i relacji pobudza na każdym etapie inne, ale zawsze społeczne potrzeby i pragnienia. Powstaje nastawienie na osiąganie tych celów i realizację tych zadań, które zapewniają pozytywną ocenę otoczenia (zwłaszcza najbliższych osób dorosłych i rówieśników) oraz określone miejsce wśród innych. Osnową psychicznego rozwoju są społeczne potrzeby związane z pragnieniem zapewnienia sobie miejsca w świecie dorosłych. Pojawienie się w życiu psychicznym dorastających ideału stwarza nowe warunki do rozwoju osobowości. Obok wymagań przychodzących z zewnątrz tworzy system wewnętrzny wymagań dziecka dotyczących samego siebie, odpowiadający jego ideałom. W sytuacji konfliktu wymagania zewnętrzne ustępują ideałowi wewnętrznemu jednostki. Powstaje skomplikowany układ zależności zachowania od pochodzących z zewnątrz i własnych wymagań. Osobowość dojrzewa i ukierunkowuje się.