Przebieg procesu rozwoju osobowości podlega zarówno powszechnym prawom, jak i indywidualnemu zróżnicowaniu. Indywidualizacja, jakkolwiek odbywa się w ramach powszechnie obowiązujących praw, jest tu jednak daleko bardziej zaznaczona niż w innych zakresach rozwoju. Rozwój osobowości zdaje się przebiegać etapowo. Główne stadia rozwoju osobowości zaznaczają się zawsze w tej samej kolejności, nie oznacza to jednak, iż wszystkie jednostki dochodzą w określonym wieku do tego samego poziomu dojrzałości poszczególnych dynamizmów regulacyjnych, osobowego „ja” i organizacji całości. O kolejności ich pojawiania się decyduje przede wszystkim stałe następstwo faz rozwojowych w zakresie struktur i funkcji bazowych. Wystąpienie zjawisk znamiennych dla określonej fazy rozwojowej nie oznacza rzeczywistego wejścia w nią, a jedynie pojawienie się odpowiednich po temu możliwości, które przy braku dodatkowych warunków sprzyjających mogą być nie wykorzystane. Fakt nierozwinięcia w pełni dynamizmów określonej fazy nie zawsze blokuje możliwość dojrzewania dynamizmów fazy następnej. Zawsze jednak odbija się na strukturze i poziomie funkcjonowania całości. U dzieci w tym samym wieku możemy spotkać ogromną rozpiętość osiągnięć ogólnej dojrzałości osobowej. Wydaje się, iż jest ona w dużej mierze wynikiem różnic indywidualnych w zakresie właściwości bazowych struktur osobowości oraz różnic w oddziaływaniu środowiska, mającego podstawowe znaczenie w procesie kształtowania kolejnych dynamizmów regulacyjnych.