Inną perspektywę i pewne przeniesienie akcentów w poglądach na podstawowe mechanizmy osobowego rozwoju przyniosła teoria uczenia się. Klasyczni behawioryści unikali mówienia o osobowości, a nawet o jakiejkolwiek zmiennej pośredniczącej między bodźcem a reakcją. Ich mniej ortodoksyjni następcy aktywnie polemizując z innymi poglądami na czynniki rozwoju uznali proces uczenia się za główny mechanizm kształtowania się osobowości dziecięcej. Reprezentanci teorii uczenia się, podobnie jak psychoanalitycy, położyli duży nacisk na znaczenie wczesnego dzieciństwa jako okresu doniosłych doświadczeń, nie tyle jednak seksualnych, co doświadczeń kary i nagrody. Pojęcie przyjemności zastąpili pojęciem wzmocnienia. Istotę rozwoju sprowadzili do procesu nabywania nawyków zależnego od systemu kar i nagród stosowanych przez najbliższe otoczenie dziecka, zwłaszcza przez osoby znaczące. Aktualne zachowanie jednostki wyjaśnia całkowicie historia jej indywidualnego uczenia się. Przeróbka intelektualna, świadomość, własny wysiłek, cele nie mają większego znaczenia.