Na znaczenie kontaktów dziecka z otoczeniem przedmiotów, a nie tylko ludzi, zwrócił specjalną uwagę L. M. Searles. O ile dla D. W. Winnicotta obiekty zewnętrzne, szczególnie ulubione przez dziecko, pełnią rolę obiektów transmisji, pośrednika między „ja” i światem, o tyle dla L. M. Searlesa są naturalnym i rozwojowo ważnym terenem i bodźcami rozwoju. W człowieku […]

Od tej pory matka tworzy deziluzje pomagające dziecku ustalić prawdziwe i uprawnione relacje ze światem. Dziecko uczy się, że „ja” dysponuje siłami pozwalającymi przezwyciężać trudności, uczy się czerpać stąd satysfakcję. Przechodzi z fazy opozycji do okresu pogodzenia ze światem. Integracja „ja” pozwala na zniesienie napięć frustracji bez odrzucania świata. Im silniejsza integracja, tym istotniejszym motorem […]

W momencie, gdy „ja” i świat jeszcze się nie wyodrębniły. Dzięki zespoleniu z matką dziecko doświadcza spokoju wewnętrznego niezbędnego do rozwoju i ma możność ciągłego powrotu do siebie. Ma to poważne konsekwencje rozwojowe. Możliwość odnalezienia siebie w swoim ciele i koncentracja na sobie samym pozwalają odczuć własne popędy i konstytucję, jako przynależne jednostce. Zapoczątkowuje się […]

D. W. Winnicott. Jego zdaniem matka przez swą naturę, obecność i zachowanie tworzy pierwszy obraz świata zewnętrznego, modeluje i integruje świat wewnętrzny dziecka. Noworodek sam dla siebie nie istnieje, jest całkowicie uzależniony od matki. Jedność z matką i całkowita od niej zależność sprawiają, że zasadniczego znaczenia nabiera natura matki. Jej spokój i cierpliwość (zamiast podniecenia i […]

Pierwszy obiekt nazwał R. A. Spitz obiektem prekursorem, to znaczy poprzedzającym obiekty libidalne. Jest nim twarz ludzka. Dziecko wyodrębnia ją z otoczenia i reaguje uśmiechem. W toku dalszego rozwoju pojawia się tzw. obiekt częściowy twarz matki, będąca sygnałem, ale jeszcze nie obiektem bezpośredniej przyjemności. Trzeci organizator świata dziecięcego pojawia się około drugiego roku życia, a […]

W „pozycji depresyjnej ” dochodzi też do ustalenia wewnętrznej równowagi między sprzecznymi tendencjami, znalezienia złotego środka. Stąd ocenianie, decyzje i w końcu przejście od beztroskiej spontaniczności do wolności wewnętrznej i świadomych wyborów. One to pozwalają na przeciwstawienie rozwijającej się osobowości innym i światu. Na znaczenie interakcji z otoczeniem dla rozwoju osobowości kładł duży nacisk inny […]

Dzięki ciągłości zachowania matki dziecko staje się zdolne ponadto rozpoznać wszystkie akty jako własne (mające w nim źródła) i stopniowo brać za nie odpowiedzialność. „Ja” zaczyna powoli łączyć je w jeden zespół. Dzięki doświadczeniom przeżytym w „pozycji depresyjnej” tworzy się poczucie relacji wewnętrznych, gdzie każdy stan pozostawia ślady w pamięci. Pojawia się też dystans wobec […]

Kontynuatorzy myśli Z. Freuda zwrócili baczniejszą uwagę nie tyle na proces rozwoju popędu seksualnego jako zasadniczego motoru psychicznego rozwoju ile na wagę obiektów zaspokajających ten popęd, na rozwojowe znaczenie interakcji z przedmiotami katektycznymi, zwłaszcza z osobą matki. M. Klein rozwinęła teorię głębokiego dramatu obiektywizacji, jaki przeżywa dziecko od pierwszych dni życia w zetknięciu z rzeczywistością. Od […]