Do tej teorii nawiązuje Eysenckowska koncepcja warunkowania jako głównego mechanizmu procesu socjalizacji. Zgodnie z nią, związany z wymaganiami społecznymi system kar i nagród przy danym typie układu nerwowego i skłonności do intro lub ekstrawersji prowadzi do uformowania osobowości o określonych cechach. Z czasem odkryto jednak pewną specyfikę ludzkiego uczenia się. Duże znaczenie dla tego odkrycia miały […]
Inną perspektywę i pewne przeniesienie akcentów w poglądach na podstawowe mechanizmy osobowego rozwoju przyniosła teoria uczenia się. Klasyczni behawioryści unikali mówienia o osobowości, a nawet o jakiejkolwiek zmiennej pośredniczącej między bodźcem a reakcją. Ich mniej ortodoksyjni następcy aktywnie polemizując z innymi poglądami na czynniki rozwoju uznali proces uczenia się za główny mechanizm kształtowania się osobowości […]
Ta skomplikowana organizacja rozwija się w rezultacie nacisku potrzeb wewnętrznych (zmuszających jednostkę do uczenia się sposobów ich zaspokajania) oraz nacisku stopniowo interioryzowanych wymagań zewnętrznych zawartych w regułach i przepisach zachowania. Powstawaniu ogólnych nastawień sprzyja powtarzanie się pewnych elementów rzeczywistości lub własnych sposobów zachowania, istnienie kar i nagród ukierunkowujących i utrwalających funkcjonowanie mechanizmu utożsamiania się ze […]
Okres między 1 a 2 rokiem życia to etap kształtowania się prostych, niezależnych jeszcze od siebie, indywidualnych schematów rzeczywistości. Są one początkowo chaotyczne i bez powiązań. Około drugiego lub trzeciego roku życia dziecko staje się zdolne do dłuższych ciągów spostrzeżeń, do ukierunkowania czynności na cele odleglejsze. Stopniowo też porządkuje rzeczywistość i własne zachowania. Procesowi temu […]
Procesy dezintegracji na równi z procesami integracji stanowią wyraz pozytywnych procesów rozwojowych umożliwiających przejście z jednego stadium rozwojowego na inne. Ukształtowanie się osobowości uwarunkowane jest istnieniem u danej jednostki procesów pozytywnej dezintegracji, ośrodka dyspozycyjno-kierowniczego na wyższym poziomie oraz ideału osobowego. Osobowość to wyższy poziom rozwoju osiągany w wyniku integracji wtórnej poprzedzonej ukształtowaniem się ideału osobowości […]
Stopniowo ze stanu całości psychosomatycznej wchodzi w okres rozwoju wydzielonych funkcji. Każda z nich uzyskuje w pewnym momencie przewagę, by następnie ustąpić miejsca innym. Z wegetatywnego życia w symbiozie z matką dziecko stopniowo wychodzi na świat zewnętrzny; wyodrębnia własne ciało, odróżnia przedmioty, ma sympatie i antypatie. Nierównomierny rozwój poszczególnych funkcji lub ich składników bywa źródłem […]
Zróżnicowanie i relatywizacja wartości postępują jednocześnie z ich tendencją do organizacji w spójny system. Konflikt nie zanika jednak nigdy, zostaje tylko uchwycony i zintegrowany w nowej równowadze. Postawy i zachowania ciągle świadczą o doświadczaniu konfliktu. Ta dynamika konfliktowa doprowadza do wypracowania osobowości, ciągłego szukania własnej identyczności poprzez reafirmację wartości i obrazu samego siebie. Osoba ludzka […]
Głównymi czynnikami rozwoju wartości są: ewolucja potrzeb, wzrost możliwości i presja środowiska. Wartości biologiczne dominują u noworodka. Odczucie przyjemności i przykrości przenosi się stopniowo na przedmioty i zdarzenia, a także na osoby. Bardzo wcześnie dziecko ma okazję zauważyć, że wszelkie zaspokojenie przychodzi poprzez osoby. Waga relacji osobowych szybko wzrasta i stanowi niezbędny element funkcjonowania nakazów […]
