Wychodząc od takich i innych obserwacji psychoanaliza kulturowa sformułowała tezę, że osobowość jest systemem na matrycy systemów socjokulturowch. Struktura wewnętrzna osobowości i zewnętrzne struktury społeczne pozostają w ścisłych relacjach. Dziecko przyswaja sobie w procesie rozwoju cechy kultury, wzrasta akceptując wzory podsuwane mu przez dorosłych, rozwijając w sobie społecznie aprobowane cechy. Do najbardziej rozbudowanych teorii rozwoju osobowego […]

S. Ferenczi, prekursor neopsychoanalizy, zwrócił uwagę na fakt, iż osobowość rodziców jest narzędziem kształtowania osobowości dziecka. K. Horney dostrzegła w relacjach społecznych łączących dziecko z rodzicami źródło późniejszych trudności, konfliktów i nieadekwatnych oczekiwań powodujących cały ciąg niekorzystnych konsekwencji, przekształcających osobowość w skomplikowany system obronny. W. Reich wysunął tezę, że postawy człowieka i jego charakter formują […]

Do psychoanalizy Adlerowskiej nawiązuje teoria rozwoju osobowości O. Banka. Opisuje on rozwój psychiki jako rozwój woli. Początkowo jest ona siłą negatywną powstającą w odpowiedzi na przymus świata zewnętrznego lub wewnętrznego. W drugim etapie, bardziej pozytywnym, dziecko już pragnie tego, czego chcą inni, jego wola utożsamia się z wolą innych. Ostatni etap dojrzewania psychicznego to odzyskanie […]

Stadium IV stanowi okres ekspansji kontrolowanej. Rozwija się ona stopniowo w miarę jak poprzez ekspansję dziecko zdobywa coraz większy stopień autonomii, styka się z nowym środowiskiem i wystawione zostaje na różnego rodzaju przeszkody. Traumatyzujące doświadczenia rozwijają w dziecku mechanizm obronny w postaci wrażliwości na niebezpieczeństwo. Ona to, będąc w służbie instynktu samozachowawczego, sprzyja rozwojowi kontroli […]

Stadium I to okres ekspansji biernej odpowiadający fazie oralnej pierwszych miesięcy życia. Dziecko ma w tym czasie nieograniczoną zdolność asymilacji wszystkiego, co przynosi środowisko. Stadium II łączy się z fazą analną. Jest to etap aktywnej ekspansji rozpoczynającej się pod koniec pierwszego roku życia, a wyrażający się aktywnym zdobywaniem otoczenia. Cała aktywność motoryczna dziecka znajduje się wówczas […]

C. G. Jung. Przedstawia on nie tyle ciągły proces jej przemian związanych z dojrzewaniem biologicznym i wchodzeniem w coraz szersze relacje z otoczeniem, ile proces, w którym następują rytmiczne zmiany w zakresie dwóch głównych mechanizmów intro i ekstrawersji. Stąd trzy podstawowe okresy rozwoju: Okres przedszkolny to etap dominacji mechanizmu introwersji, w którym obserwować można rozwój zabaw […]

Faza VI rozwoju obejmuje okres młodości, który łączy się z etapem genitalnym. Jednostka wchodząc w partnerskie relacje zawodowe, seksualne, przyjacielskie rozwija w sobie życie intymne, poczucie solidarności lub pozostaje w izolacji. Faza VII dotyczy wieku dorosłego. W związku z założeniem rodziny, zaangażowaniem w pracy wytwarzają się nastawienia produktywne albo egoistyczne. Faza VIII rozwoju obejmuje wiek dojrzały. Jednostka […]

Sprecyzował pojęcie sfer erogennych i opracował nowy schemat przebiegu dojrzewania psychoruchowego z odpowiadającymi mu kryzysami psychospołecznymi. Człowiek według tej teorii przechodzi w swym rozwoju osiem faz, a wraz z nimi osiem kryzysów, od których rozwiązania zależą cechy przyszłej osobowości. Faza I obejmuje okres niemowlęcy. Dziecko znajduje się w fazie oralno-odde- chowej czy sensoryczno-kinestetycznej. Źródłem kryzysu jest […]